ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအေနနဲ႔ ေစ်းေကာင္းရဖို႔ ေမ်ွာ္လင့္ေတာင္းဆိုေနမွဳ မ်ားရွိၾကပါတယ္ ၊ စပါးေစ်းေကာင္းရဖို႕ မည္သည့္အခ်က္မ်ား လိုအပ္ေနပါသလဲ ?

ေစ်းေကာင္းရရန္ အဓိကအခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုပါတယ္။

" ေစ်းေကာင္းရရန္အခ်က္မ်ား "
(၁) ကမာၻ႕ဆန္ေစ်းကြက္အေျခအေန
(၂) တင္ပို႔မည့္ဆန္၏ အရည္အေသြး
(၃) တင္ပို႔သူ၏ နာမည္ရမွဳ
(၄) ဆိပ္ကမ္းမ်ား၏ တင္ပို႔မွဳစြမ္းရည္ ( Port Facility and Efficience)
(၅) ေစ်းႏွဳန္းညွိႏွိဳင္းမွဳစြမ္း၇ည္အရည္အခ်င္းတို႕ျဖစ္ပါတယ္။

ကမာၻ႕ဆန္ေစ်းကြက္အေျခအေန

  တစ္ခ်က္ခ်င္း ရွင္းျပရရင္ ကမာၻ႔ဆန္ ေစ်းကြက္အေျခေနေပၚ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တည္မွီးပါတယ္၊ ကမာၻ႕ဆန္ေစ်းကြက္ေစ်းေကာင္းရင္ ျပည္ပတင္ပို႕သူမ်ားက ေစ်းေကာင္းေပးလို႔ ျပည္တြင္းဆန္ေစ်းစပါးေစ်းေကာင္းမွာျဖစ္ပါတယ္၊ ကမာၻ႕ဆန္ေစ်းထက္ျမင့္ၿပီး ျပည္ပဆန္တင္ပို႕သူက ျပည္တြင္းမွာ မဝယ္ၾကပါဘူး၊ ႏိုင္ငံတကာ ဆန္ေစ်းနိမ္႔၇င္ ျပည္တြင္းဆန္ေစ်းလည္း နိမ္႔ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ျပည္တြင္းစားသံုးမွဳထက္ ပိုလ်ွံတဲ႔ဆန္ကို ျပည္ပတင္ပို႔ေရာင္းခ်ရမွာ ျဖစ္ၿပီး ပိုလွ်ံမွဳကို ထုတ္မေရာင္းႏိုင္ရင္ ျပည္တြင္းလက္က်န္မ်ားကာ ေစ်းကြက္အီၿပီး ျပည္တြင္းဆန္ေစ်းက်မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ျပည္ပတင္ပို႔မွဳကို ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရပါမယ္။ ႏိုင္ငံတကာေစ်းကြက္အႀကိဳက္ ဆန္မ်ိဳးထုတ္လုပ္မွ ေရရည္လည္ပတ္ ရပ္တည္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒုတိယအခ်က္ျဖစ္တဲ႔ တင္ပို႔မည့္ဆန္၏ အရည္အေသြး

  ျပည္တြင္းျပည္ပေစ်းကြက္ႏွစ္ခုလံုးမွာ ဆန္အရည္အေသြးေကာင္းမွ ေစ်းေကာင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေစ်းေကာင္းရခ်င္ရင္ ေစ်းကြက္အႀကိဳက္ စပါးမ်ိဳးစိုက္ၿပီး အရည္အေသြးေကာင္းေအာင္ စိုက္ပ်ိဳးခ်ိန္မွ စၿပီး ႀကိတ္ခြဲသိုေလွာင္ေရာင္းခ်တင္ပို႔တဲ႔ အဆင့္တိုင္းမွာ အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေရးကို အေလးဂရုျပဳေဆာင္ရြက္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္-
(က) ေစ်းကြက္အႀကိဳက္ မ်ိဳးေကာင္းစပါးစိုက္ပါ။ (စပါးေကာင္းမွ ဆန္ေကာင္းရပါမယ္)
(ခ) အရည္အေသြးေကာင္းရေအာင္ စိုက္ပ်ိဳးကိုင္တြယ္နည္းစနစ္မ်ား စနစ္တက်က်င့္သံုးပါ။
(ဂ) ဆန္ႀကိတ္စက္ေကာင္းေကာင္းမွာ ႀကိတ္ခြဲပါ။
(ဃ) ဆန္ကုန္စည္ဒိုင္မ်ားနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ေရာင္းဝယ္ပါ။
(အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ေစ်းေကာင္းရရန္ အရည္အေသြးေကာင္းဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္)

တင္ပို႔သူ၏ နာမည္ရမွဳ

တတိယအခ်က္က ေတာင္သူထက္ တင္ပို႔သူ Exporter နဲ႔ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ျပည္ပတင္ပို႔သူက နာမည္ရရင္ ဝယ္လက္ရၿပီး ေဖာက္သည္ရကာ ေစ်းေကာင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္မခ်ရတဲ႔ တင္ပို႔သူကို ဘယ္သူမွ မဝယ္ၾကပါ။ အရည္အေသြးမွန္ ပစၥည္းမွန္ အေလးခ်ိန္မွန္ စံခ်ိန္စံညႊန္းမွန္မွန္နဲ႔ စာခ်ဳပ္အအတိုင္း မွန္မွန္ကန္ကန္ တင္ပို႔ေနက်ဆိုရင္ နာမည္ေကာင္းၿပီး ေစ်းေကာင္းရမွာပါ။ တင္ပို႔သူအခ်င္းခ်င္းတစ္နပ္စားဥာဏ္ တစ္ခါစားအႀကံ သံုးရင္ နာမည္ပ်က္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆိပ္ကမ္းမ်ား၏ တင္ပို႔မွဳ စြမ္းရည္

စတုတၳအခ်က္ ျပည္ပတင္ပို႔တဲ႔ ဆိပ္ကမ္းမ်ားရဲ႔ တင္ပို႔မွဳ စြမ္းရည္ ( Port Facility and Efficiency ) ဟာလည္း အေရးႀကီးပါတယ္။ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆန္တင္ပို႔တဲ႔ ဆိပ္ကမ္းအေျခအေနဟာ အိမ္နီးခ်င္း ဆန္တင္ပို႔ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ယွဥ္ရင္ စြမး္ရည္နိမ္႔ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ပဆန္တင္ပို႔ရင္  တင္ပို႔စရိတ္ တန္ဆာခ (Freight Charges) ပိုျမင့္ေနတာေၾကာင့္ ျမန္မာ႔ဆန္ကို ေစ်းနိမ္႔ခ် ေလွ်ာ႔ေစ်းေပးၿပီး ဝယ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ပဆန္ေစ်း FOB ေစ်းဟာ နိမ္႔ေနၿပီး ျပည္တြင္းဆန္ေစ်းနိမ္႔မွ တင္ပို႔ႏိုင္တဲ႔ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ အာဖရိက က တင္ပို႔မယ္ဆိုရင္ ခရီးအနီးအေဝးကြာဟမွဳ တန္ဆာခ ပိုျမင့္မွဳေၾကာင့္ ျမန္မာ႔ဆန္ျဖဴဟာ အိႏိၵယ၊ ပါကစၥတန္၊ ဗီယက္နမ္၊ ထိုင္းႏိုင္ငံမ်ားတက္
15 U$D မွ 30 U$D အထိ နိမ္႔က်ေနတာ ေတြ႔ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေစ်းႏွဳန္းညွိႏွိဳင္းမွဳ စြမး္ရည္

 ေနာက္ဆံုးအခ်က္က ေစ်းႏွုန္းညွိႏွိဳင္းႏိုင္မွဳ စြမး္ရည္ပါ တင္ပို႔သူမ်ားအေပၚမွာ အဓိကက်ပါတယ္။ Exporter က ေစ်းႏွဳန္းညွိႏွိဳင္းမွဳေကာင္းရင္ ေစ်းေကာင္းရပါတယ္။ အခ်င္းခ်င္းယွဥ္ၿပိဳင္မွဳ ျပင္းထန္ကာ က်ပ္တစ္ေထာင္ ျမတ္လည္းတင္ ရရာေစ်းနဲ႔တင္ရင္ေတာ့ ဝယ္သူအႀကိဳက္ျဖစ္ကာ သင့္တင့္တဲ႔ ေစ်းရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ေစ်းေကာင္းရဖို႕က အရည္အေသြးအေျခခံေတာင္သူမ်ားအေပၚမွာ အဓိကတည္ၿပီး ကုန္သည္စက္ပိုင္နဲ႔ တင္ပို႔သူ Exporter မ်ားအေပၚမွာလည္းတာဝန္ရွိတာျဖစ္တဲ႔အျပင္ ဆိပ္ကမ္းမ်ား တင္ပို႔မွဳ စြမ္းရည္ျမင့္တက္ေရးအစိုးရမွာလည္း တာဝန္ရွိေၾကာင္း ေျပာလိုပါတယ္။ ဥစၥာရင္လို ဥစၥာရင္ခဲ ဆုိသလို အေျခခံအက်ဆံုးက အရည္အေသြးေကာင္း စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ေစဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

ခ်စ္ကိုကို (ျမန္မာႏိုင္ငံဆန္စပါးကုန္သည္မ်ားအသင္း အမွဳေဆာင္အ၇ာရွိ)